به همین دلیل است که نظریه‌پردازان اقتصاد جهان اهتمام و توجه ویژه خود را به این صنعت معطوف داشته‌اند و کشورهای مختلف تلاش می‌کنند در این فرصت نوین سرمایه‌گذاری مناسبی داشته باشند.
در کشور ما که سالها مقام نخست توریسم در خاورمیانه را داشته (دهه 46 تا 56 خورشیدی) علی‌رغم تغییر نگرش به مقوله توریسم و پذیرش آن به‌عنوان صنعتی درآمدساز، لزوم توجه بیشتر به ظرفیتهای سرمایه‌گذاری در این صنعت مشهود است.
بر اساس اعلام شورای جهانی توریسم، ایران امروز به جایگاه سی و پنجم سقوط کرده است.
در حالی که طبق برنامه چشم‌انداز بیست ساله کشور، در پایان برنامه چهارم توسعه حداقل می‌بایست پاسپورت چهار میلیون گردشگر خارجی مُهر ورود به ایران خورده باشد، متاسفانه آمارهای ورودی تا سال گذشته تنها هفتصد و پنجاه هزار توریست ورودی را ثبت کرده‌اند! بدون شک مؤلفه‌های فراوان و عوامل متعددی در این ناکامی سهیم بوده‌اند، اما نباید ناامید بود.
ایران توان فراوانی دارد تا در صورت برنامه‌ریزی و کار کارشناسی دقیق، ناکامی‌های قبلی را جبران کند.
آثار و جاذبه‌های تاریخی و باستانی اکوتوریسم و جلوه‌های طبیعی و همچنین توان ارزشمندی که می‌توانیم تحت عنوان توریسم صنعتی از آن یاد کنیم؛ آن هم در کشوری که از فناوری‌های بومی گرفته تا صنایع عصر جدید نمونه‌های منحصر به فردی وجود دارد و از این میان پیشینه صنعت نفت در ایران به عنوان مهد این صنعت در خاورمیانه فرصتی طلایی و ویژه را به‌وجود آورده که در صورت سرمایه‌گذاری مناسب می‌توان به توسعه صنعت توریسم از قبال آن در ایران امیدوار بود.
جهانیان امروزه ایران را با منابع غنی نفت و گاز آن می‌شناسند و در کنار پیشینه باستانی این سرزمین به بُعد صنعتی آن در مقوله نفت و گاز نیز توجه دارند.
نزدیک به یکصد سال پیش بود که صنعت نفت با بهره‌برداری از نخستین چاه نفت خاورمیانه در جنوب غرب ایران و استان فعلی خوزستان متولد شد و این حدیث یکصد ساله آغاز شد. طی این مدت نمونه‌های مختلف ابزار و ادوات صنعتی از نخستین نمونه‌ها گرفته تا بعد از آن در تاسیسات نفتی ایران مورد استفاده قرار گرفت و بدین ترتیب است که هرکدام از این تاسیسات به خودی خود موزه ارزشمندی از توسعه فناوری صنعتی جهان است و از ادوات نیروی بخار گرفته تا گازسوز و الکتریسیته می‌توان نمونه‌های ارزشمندی را در کنار هم در این تاسیسات مشاهده کرد؛ امری که در کمتر مرکز پژوهشی صنعتی- دانشگاهی و آکادمیک و در کمتر نقطه‌ای از جهان شاهد آن هستیم و این مسئله فرصت ارزشمندی برای سرمایه‌گذاری در توریسم صنعتی برای این تاسیسات عموماً از رده خارج فراهم می‌کند.
توریست‌های صنعتی کارشناسان، مهندسان ارشد، طراحان و برنامه‌نویسان و همچنین علاقه‌مندان به تاریخ صنعت هستند و در مبحث توریسم صنعتی باید روی حضور آنها و همچنین دانشجویان رشته‌های صنعتی و غیره سرمایه‌گذاری کرد.
قدمت تاسیسات نفتی در ایران به‌گونه‌ای است که می‌توان با استفاده از آنها به قوی‌ترین و معتبرترین مراکز آکادمیک و صنعتی دنیا سرویس داد. در این بین قدیمی‌ترین و جالب‌ترین نمونه‌ها را در تاسیسات نفتی مسجدسلیمان می‌توان مشاهده کرد.
نخستین چاه نفت، نخستین نیروگاه برق با نیروی بخار و نخستین تاسیسات جانبی و فراوری نفتی در آن قرار دارند؛ نمونه‌هایی که نه‌تنها در ایران، بلکه در خاورمیانه قدیمی‌ترین نمونه‌ها محسوب می‌شوند!
چاه شماره یک نفت خاورمیانه که در مرکز شهرستان مسجدسلیمان قرار دارد- و در اثر عدم رعایت حفظ حریم ساخت و ساز امروزه دیوار به دیوار منازل مسکونی منطقه است- مجموعه کاملی از نخستین تکنولوژی حفاری، بهره‌برداری و استخراج و پمپاژ نفت به وسیله نیروی بخار است و دیگ بخار آن سندی بر قدمت صنعتی آن به‌شمار می‌رود که برای توریست‌های صنعتی بسیار جالب خواهد بود.
علاوه بر این نیروگاه تولید برق این منطقه نفت‌خیز که با قدمتی نزدیک به نود سال نخستین نمونه از تولید برق با استفاده از نیروی بخار است واجد اهمیت است و دیگر تاسیسات جانبی نفت نیز شرایطی به همین صورت در منطقه مسجدسلیمان دارند. جذابیت‌های توریسم صنعتی در دیگر نقاط استان خوزستان نیز پراکنده‌اند که گل سرسبد آنها پالایشگاه نفت آبادان است و دیگر مناطق خوزستان همچون هفتکل و...
در هرکدام از این مناطق تاسیساتی وجود دارند که البته از نظر فنی بدون استفاده و متروک می‌باشند و از نظر امنیتی نیز مشکلی جهت بازدید از آنها وجود ندارد و می‌توان توریست‌ها را به بازدید آنها برد.
ویژگی دیگر صنعت نفت در جنوب غرب ایران این است که مراوده صنعتی غرب با این خط از خاک ایران تنها یک مراوده مکانیکی نیست، بلکه به‌واسطه حضور کاشفان نفت و کارشناسان و کارکنان بیگانه، خوزستان سالیان سال محل زندگی این اتباع بوده و چه بسیار کسانی که با ملیت‌های مختلف در خوزستان متولد شده‌اند، ازدواج کرده‌اند و بعضاً پس از مرگ در گورستان‌های مخصوص که در جای جای مناطق نفت‌خیز به «قبرستان خارجی‌ها» معروف است، به خاک سپرده شده‌اند.
این ارتباط و حضور مستمر در ایران مراودات فرهنگی و حتی سببی فراوانی را همراه داشت و حتی ازدواج‌هایی نیز انجام شده است! این توضیحات از آن رو لازم آمد تا بدانیم جذابیت‌های تاسیسات قدیمی و مناطق نفتی ایران برای توریست‌های خارجی تنها محدود به بازدید از فناوری‌های قدیمی صنعتی نبوده، بلکه تاثیرات عاطفی و فرهنگی نیز برای افرادی خاص به همراه خواهد داشت و این فرصتی برای سرمایه‌گذاری است.
شهرهای ایجاد شده در مناطق نفت‌خیز ایران عموماً ساختاری غربی دارند و از نوع معماری و خیابان‌بندی گرفته تا وجه تسمیه برخی مناطق تشابهات شگفتی بین این مناطق دورافتاده در جنوب غرب ایران و زیبا‌ترین شهرهای اروپایی وجود دارد که باعث شگفتی و جذب توریست‌های خارجی خواهند بود.
البته بدیهی است ما در خصوص صنعت توریسم صحبت می‌کنیم نه سیاست و بررسی بعد استعماری مقوله صنعت نفت و راهکارهای جلوگیری از تکرار آن شرایط احتمالی که وظیفه سیاستمداران و کارگزاران روابط خارجی است.
با چنین دستور کاری بررسی و شناخت تمامی جذابیت‌ها و توان درآمدزایی در توریسم صنعتی بسیار قابل توجه بوده و از نظر فرهنگی و تأمینی نیز باید شرایطی فراهم شود تا توریست‌های ما این اطمینان را داشته باشند که به واسطه آنچه از نفت بر سر مردم ایران آمده، تهدیدی برای میهمانان بازدید کننده وجود ندارد!
بر اساس اعلام روابط عمومی وزارت نفت، این وزارتخانه طرحی را برای موزه صنعتی خود دنبال می‌کند اما باید توجه داشته باشیم که حصول نتیجه در این زمینه و این‌که اصولاً توریستی از آن موزه بازدید کند همت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و حمایت متولیان صنعت گردشگری در ایران را می‌طلبد و با در کنار هم قرار گرفتن تمامی این مؤلفه‌هاست که می‌توانیم به بهره‌مندی کشور از درآمدزایی «توریسم صنعتی» و توسعه توریسم امیدوار باشیم.
ظرفیتهای سرمایه‌گذاری توریسم صنعتی در ایران بسیار غنی و قوی می‌باشند اما شرط اول حصول نتیجه از این ظرفیتها همت و اراده جمعی در این زمینه است.
